Focusing to naturalna umiejętność, która pozwala dotrzeć do tego co wiemy, ale co trudno wyrazić za pomocą słów czy myśli. Pozwala on temu co nieuświadomione zaistnieć w polu świadomości. Umożliwia skupienie się na tym co przeżywane, doświadczane tu i teraz bez osądzania, uprzedzeń, z empatią. Jest jedną z technik wykorzystywanych w psychoterapii skoncentrowanej na emocjach.
Skąd focusing w psychoterapii?
Focusing został po raz pierwszy opisany jako zestaw 6 kroków przez Eugena Gendlina, psychoterapeutę humanistycznego i filozofa, w połowie XX wieku. Gendlin spostrzegł różnice w efektywności procesu psychoterapii u różnych klientów przy stosowaniu tych samych technik terapeutycznych. Przyglądając się klientom, u których postępy były większe, Gendlin zauważył, że korzystają oni ze specyficznych umiejętności i opracował model pozwalający nauczyć się owych umiejętności tym, którzy nie korzystają z nich spontanicznie. Focusing był pierwszą techniką opisaną i wykorzystywaną w psychoterapii skoncentrowanej na osobie.
Czym jest focusing?
Focusing to kontaktowanie się ze świadomością ciała, budowanie świadomości swojego wewnętrznego doświadczenia. Jest to sposób słuchania swojego ciała, wczuwania się w wysyłane przez nie sygnały, dostrzegania tego jak ciało „się czuje” i rozmawiania z odczuciami odbieranymi z ciała. Założeniem focusingu jest przekonanie, że „ciało zna odpowiedź”. Pozwala on dotrzeć do tego, co w danej chwili domaga się naszej uwagi, tego co stoi pomiędzy nami a dobrym samopoczuciem. Nie poprzez myśli, przekonania, oceny ale poprzez całościowe, bezpośrednie, cielesne doświadczenie danego problemu, sytuacji. Pomaga lepiej zrozumieć sytuację, w jakiej się znajdujemy, dotrzeć do potrzeb i je zaspokoić, realizować swoje życiowe cele.
Co się dzieje w trakcie focusingu?
Centralne pojęcie focusingu to wewnętrzne poczucie, z ang. felt sense, czyli niejasne, pozawerbalne poczucie czegoś w ciele, całościowe poczucie sprawy, którą się zajmujemy. Wyłania się ono zwykle w postaci fizycznego odczucia, czasem obrazu, ruchu czy dźwięku w trakcie skupiania uwagi na środkowej części ciała, pomiędzy gardłem a podbrzuszem. Bywa niewyraźnie, nieuchwytne, trudne do opisania. Dzięki skupieniu nieoceniającej uwagi na owym wewnętrznym poczuciu, opisaniu go, wysłuchaniu, lepiej rozumiemy co się dzieje, pomagamy naszemu wewnętrznemu doświadczeniu zmieniać się, doświadczamy ulgi. Kiedy uda nam się dotrzeć do sedna problemu w trakcie sesji focusingu, doświadczamy zmiany wewnętrznego poczucia (z ang. felt shift).
Kiedy można stosować focusing?
Focusing jest stosowany w procesie psychoterapii skoncentrowanej na emocjach w celu lepszego zrozumienia określonej sytuacji poprzez kontakt z doświadczeniem ciała na poziomie fizycznych odczuć. Może być również stosowany samodzielnie lub w parze, jako tzw. focusing partnerski.
Jest wykorzystywany w budowaniu zdrowszej, bardziej empatycznej relacji z samym sobą, pogłębianiu kontaktu z uczuciami i potrzebami, radzeniu sobie z przytłaczającymi uczuciami. Może pomagać m.in. przy podejmowaniu decyzji, radzeniu sobie ze stresem, usuwaniu wewnętrznych blokad czy kreatywnym poszukiwaniu rozwiązań.